Η εορτή της Πρωτομαγιάς και των λουλουδιών και του πρωτομαγιάτικου στεφανιού [χριστιανικό] αντί της εορτής των Ανθεστηρίων και του πρωτομαγιάτικου στεφανιού & της εορτής των Υακινθίων με τα άσματα, τους αυλούς, τις στολισμένες άμαξες και άλογα με λουλούδια [αρχαιοελληνικά]]

Ελληνική προϊστορία

Η εορτή των Ανθεστηρίων και του πρωτομαγιάτικου στεφανιού

  Η Majuma [μαγιούμα] ήτο εορτή πανηγυρική των ρωμαίων κατά τον μήνα Μάϊο, όπου εόρταζε η ρωμαϊκή θεότητα Maja [Μάγια]= Μαία, αλλά και η ελληνικά Μαία, τροφός και μητέρα. Η Μαία ήτο η Ατλαντίδα νύμφη, μητέρα του Ερμού

εις τον οποίο και αφιερώθηκε ο μήνας τις. Σύμφωνα με τον τρόπο διαιρέσεως του χρόνου των αρχαίων Ελλήνων, ο Μάϊος αντιστοιχούσε σε μέρος του Μουνιχιώνος και του Θαργηλιώνος. Όπου η αρχή του μηνός σηματοδοτείτο από τον εορτασμό τις Αγαθής θεάς, ενώ οι εορτές ήτο συνδεδεμένες με την ευφορία των αγρών. Η εορτή εις τα δρώμενά τις είχε την κατασκευή τις κλαδιού ανάλογου με το μαγιάτικο. Το κλαδί αυτό δεν το έφτιαχναν με άνθη, αλλά με κλαδιά οπωροφόρων δέντρων, εις τα οποία αναρτούσαν κρεμμύδι και σκόρδο [βασκανικά].

  Στη λαϊκή αντίληψη ο Μάϊος ήτο αυτός που είχε το καλό και το κακό, την αναγέννηση και τον θάνατο. Ο εθιμικός εορτασμός επίσης ήτο η τελική νίκη του καλοκαιριού κατά του χειμώνος, δηλαδή η πλήρης επιβολή τις ζωής επί του θανάτου. Όπου τις οδηγεί σε αγροτικές λατρευτικές τελετές που αποσκοπούσαν στη γονιμότητα των αγρών, των ζώων και των ανθρώπων.
  Οι αρχαίοι Έλληνες, εόρταζον το άνοιγμα των λουλουδιών, όπου ήτο και ο ερχομός της ανοίξεως. Από τις παραδόσεις της Θράκης στα αρχαιότερα χρόνια το ρόδο ήτο σύμβολο και υμνήθηκε, ως νύμφη των ανθέων, μαζί με τις Ορφικές διδασκαλίες. Αυτό το άνθος, του Μαΐου ύμνησε ο Ανακρέων :

  «Pόδον, άνθος των ερώτων
  αναμίξωμεν τω Bάκχω
  ρόδον, ω ωραίον άνθος
  ενθέντες τοις κροτάφοις
  ευθυμήσωμεν εν τούτοις».

  Η εορτή τις ανοίξεως, η αρχαία Πρωτομαγιά, πήρε σιγά – σιγά κι επίσημη μορφή. Δημιουργήθηκαν τα Ανθεστήρια, η εορτή των λουλουδιών, από τις παλαιότερες εορτές των λουλουδιών και της ανοίξεως. Ήτο η πρώτη επίσημη εορτή ανθέων των αρχαίων Ελλήνων, η οποία πρώτα ιδρύθηκε εις την Αθήνα. Όπου με μεγαλοπρέπεια βάδιζον τις τα ιερά, πομπές με κανηφόρες, που έφερον άνθη. Έπειτα τα Ανθεστήρια διαδόθηκαν και σ τις πόλεις τις Ελλάδος και απέκτησαν πανελλήνια μορφή.
  Στα Ανθεστήρια της Ελλάδος «ανασταινόταν» ο Θεός Ευάνθης ο οποίος είχε σκοτωθεί, αργότερα ήτο ο Ευάνθης Διόνυσος [επίθετο του Διόνυσου], όπου από το χυμένο αίμα του φύτρωσε, σύμφωνα με το μύθο, η άμπελος.

  Κατά τις εορτές της Ανοίξεως μεταγενέστερα εορτάζοντο οι θεοί, Ίσιδα, Διόνυσος, Δήμητρα, Απόλλων, και η Χλωρίδα [Flora= εις τους Ρωμαίους].

  Εκτός από Ανθεσφόρια περίπου, τα Ηροσάνθεια, τα Χλόεια, τα Θαλήσια και τέλος τα περίφημα Διονύσια για των οποίων την εξύμνηση συναγωνίζοντο οι μεγαλύτεροι λυρικοί ποιητές της Ελλάδας που για την ανοιξιάτικη λαμπρότητά τις ψάλλει ο ουράνιος Πίνδαρος ότι:
«Φοίνικος έρνος οπότ΄ οιχθέντος Ωράν θαλάμου.
Εύοδμον επαιώσιν έαρ, φυτά νεκτάρεα.
Τότε βάλλεται, τότ΄ επ΄ αμβρόταν χέρσον εραταί
ίων φόβαι ρόδα τε κόμαισι μίγνυται,
αχεί τις΄ ομφαί μελέων συν αυλοίς,
αχεί τε Σεμέλαν ελικάμπυκα χοροί».
Δηλαδή : Το βλαστάρι του φοίνικος, των Ωρών ωσάν ανοίξει ο θάλαμος
και τα μυρωδάτα φυτά μυριστούν την εύοσμη άνοιξη,
τότε πετιέται, τότε στη γη των αθανάτων σωρός
χαριτωμένοι μενεξέδες και τριαντάφυλλα
με τα μαλλιά ανακατεύεται                                                            

και ηχεί γλυκιά φωνή με λυρικούς αυλούς και σέρνουνε

χορούς για την ανθοστεφάνωτη Σεμέλη.

  Επίσης και κατά την εορτή των Υακινθίων τις Αμύκλες και εις την Σπάρτη κατά την δεύτερη ημέρα όπου ήτο αφιερωμένη εις τον Απόλλωνα, τον θεό προστάτη της βλαστήσεως και της συγκομιδής, υπήρχαν άσματα, αυλοί, άμαξες, άρματα, άλογα στολισμένα με λουλούδια.

Η πρώτη ημέρα του Μαΐου ευρίσκεται ανάμεσα εις την Εαρινή Ισημερία [21^ηΜαρτίου] και το Θερινό Ηλιοστάσιο [κατά τον μήνα Ιούνιο], τοποθετείται

[απόσπασμα από την ιστοσελίδα αναπαραγωγής :http://www.macedoniahellenicland.eu/content/view/265/48/lang,el/ ]

 Ελληνική προϊστορία

Η εορτή των Υακινθίων με τα άσματα, τους αυλούς, τις στολισμένες άμαξες και άλογα με λουλούδια [εορτή του Μαΐου ]

  Τα Υακίνθεια ήτο τριήμερη λακωνική εορτή που συνέπιπτε με τις τελευταίες ημέρες του Μαΐου, ή τις πρώτες του Ιουνίου τις τιμήν του Υακίνθου. Αρχικά του Υάκινθου αργότερα του Απόλλωνος, τελούμενη τις Αμύκλες, πέντε χιλιόμετρα Νοτίως τις Σπάρτης, πλησίον τις δεξιάς όχθης του Ευρώτος.

  Η Μυθολογία μας αναφέρει ότι ο Υάκινθος ήτο ωραιότατος νέος, υιός του βασιλέως των Αμυκλών Αμύκλα, τον οποίον ερωτεύθηκαν – ηράσθησαν [όχι σαρκικά] συγχρόνως ο Απόλλωνας και ο Ζέφυρος. Επειδή όμως ο Υάκινθος συμπαθούσε τον Απόλλωνα, ο Ζέφυρος τον εφόνευσε δολίως, ώθησε τον ριπτόμενο δίσκο υπό του Απόλλωνας, εις το μέτωπο του Υάκινθου, όπου τον κτύπησε στο μέτωπο και τον άφησε νεκρό. Ο Απόλλων απαρηγόρητος για τον απροσδόκητο χαμό, έθαψε τον Υάκινθο κάτω από τον βωμό του στο τέμενος των Αμυκλών.

  Ο Υάκινθος ήτο προδωρικός ήρωας, ο οποίος θεοποιήθηκε και ετιμάτο ως τοπικός Θεός της βλαστήσεως μαζί με την αδελφή του Πολύβοια, η οποία ταυτίζετο με την Κόρη – Περσεφόνη. Οι Δωριείς διατήρησαν τις εορταστικές εκδηλώσεις των Αχαϊκών Αμυκλών μέχρι τα ύστερα χρόνια της αρχαιότητος και η λατρεία του Υακίνθου μαζί με του Απόλλωνος.

  Κατά την πρώτη ημέρα των εορτών η οποία ήτο πένθιμη γιατί ήτο αφιερωμένη εις τον θάνατο του Υακίνθου και προσφέρονταν εναγισμοί. Από μία χάλκινη πόρτα η οποία  υπήρχε εις τον βωμό-τάφο, εγίνοντο χοές εις τον Υάκινθο. Το βράδυ έτρωγαν μόνο τα φαγητά εις τα οποία δεν επιτρέποντο ζυμωτά και ψωμί, τις ήτο το ειδικό τυπικό τις λατρείας για ένα κόσμιο δείπνο, μελαγχολικό, χωρίς άσματα και διασκεδάσεις.

   Κατά την δεύτερη ημέρα των Υακινθίων, η οποία ήτο αφιερωμένη στο νεώτερο θεϊκό κυρίαρχο των Αμυκλών, το μεγάλο θεό των Δωριέων, τον Απόλλωνα, ο οποίος ήτο προστάτης της βλαστήσεως και της συγκομιδής, άρχιζε το εύθυμο μέρος των εορτών κατά το οποίο ακούγετο ο παιάν, δηλαδή ο ύμνος του Απόλλωνος. Κατά τη μεγάλη «πανήγυρη» προσεφέροντο στη Σπάρτη και τις Αμύκλες ποικίλα θεάματα. 

  Τα παιδιά που συμμετείχαν φορούσαν ειδικούς μακρύς χιτώνες, έπαιζαν κιθάρα, ενώ οι υπόλοιποι συμμετέχοντες εχόρευαν υπό τις ήχους του αυλού. Με τοπικά άσματα έψαλλαν χορωδίες νέων, τις οποίες μετείχαν χορευτές με κινήσεις προσαρμοσμένες τις ήχους των ασμάτων και του αυλού.

  Μετά μία επιβλητική πομπή εσχηματίζετο από τη Σπάρτη μέχρι τις Αμύκλες κατά μήκος της «Υακινθίδος οδού». Στο κέντρο τις πομπής ευρίσκετο ο «χιτώνας του Απόλλωνος» τον οποίον κάθε χρόνο, τον ύφαιναν γυναίκες στη Σπάρτη, για να τον αφιερώσουν εις τον Απόλλωνα. Εις την πομπή μετείχαν παρθένες επί «κανάθρων ήκαννάθρων», δηλαδή επάνω σε αμάξια ή άρματα πλούσια στολισμένα καθώς και έφιπποι πολίτες με στολισμένα άλογα. Η πομπή ξεκινούσε από το εργαστήριο ετοιμασίας του χιτώνος που και αυτό ονομάζετο χιτών.

  Μετά την αφιέρωση του καινούργιου χιτώνος εις το τέμενος των Αμυκλών, επακολουθούσαν τα «νυχία ευφρόσυνα», δηλαδή οι νυκτερινοί χοροί των γυναικών. Εκεί με θυσίες και εστιάσεις η εορτή συνεχίζετο και την Τρίτη ημέρα. Τη συμμετοχή τους εις την εορτή των Υακινθίων οι κάτοικοι της Σπάρτης και των Αμυκλών την θεωρούσαν βασικό θρησκευτικό τους καθήκον.

  Εάν η πόλη ευρίσκετο σε πόλεμο,  επεδίωκε εκεχειρία ώστε να εορτάσει τα Υακίνθεια. Στην εορτή του έτους 390 π.Χ. κατά την διάρκεια του οποίου ο βασιλέας της Σπάρτης Αγησίλαος ήτο εις τον Κορινθιακό πόλεμο και δεν ηδύνατο να παρευρεθεί ο όμως, υποχρεώθηκε να δώσει άδεια εις τους οπλίτες του που κατάγοντο από τις Αμύκλες, ώστε να φύγουν από το Λέχαιο για την  Σπάρτη. Χάριν ασφαλείας ο Σπαρτιάτης φρούραρχος του Λεχαίου ανέθεσε σε 600 Λακεδαιμονίους να προπέμψουν τους πανηγυριστές μέχρι του ασφαλούς χώρου. Έτσι οι Αμυκλαιείς απεμακρύνθησαν από τις επιχειρήσεις ασφαλείς. Η μοίρα των 600 Λακεδαιμονίων δεν ήτο καλή, διότι όταν επέστρεφαν εις το Λέχαιο μετά το πέρας της εορτής, δέχθηκαν την ξαφνική επίθεση του Αθηναίου στρατηγού Ιφικράτους και των πελταστών του με αποτέλεσμα να σκοτωθούν οι μισοί.   

Χριστιανική ιστορία

Η εορτή της Πρωτομαγιάς και των λουλουδιών και του πρωτομαγιάτικου στεφανιού [1^η Μαΐου]

   Με το πέρασμα των αιώνων, η αρχική έννοια της Πρωτομαγιάς χάθηκε και τα έθιμα επιβίωσαν απλώς ως λαϊκές εορτές εις τις οποίες συμπεριλαμβάνονται περιφορά δέντρων, πράσινων κλαδιών ή στεφάνων με λουλούδια, ανακήρυξη του βασιλέως ή τις βασιλίσσης του Μαΐου, χορός γύρω από ένα δέντρο ή ένα στολισμένο κοντάρι-γαϊτανάκι. Πρόκειται για μια από τις ελάχιστες εορτές χωρίς θρησκευτικό περιεχόμενο που έχουν διατηρηθεί ως τις μέρες μας με εκδηλώσεις που απαντώνται στον λαϊκό πολιτισμό πολλών ευρωπαϊκών λαών.

  Δρώμενο της Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα κατά τα νεότερα χρόνια ήτο η ανάσταση του Μαγιόπουλου. Τις έφηβος εμιμείτο στα ξέφωτα του δάσους τον πεθαμένο, τάχατες, Διόνυσο. Κοπέλλες τον εστόλιζαν με άνθη και του τραγουδούσαν τον «κομμό, το θρήνο και τον οδυρμό, μέχρι που να «αναστηθεί» και μαζί με αυτόν όλη η φύση.

  Το πρωτομαγιάτικο στεφάνι είναι, σχεδόν, το μοναδικό έθιμο που εξακολουθεί να τις συνδέει με την παραδοσιακή Πρωτομαγιά, μια εορτή της ανοίξεως και της φύσεως με πανάρχαιες ρίζες, πλούσια σε εκδηλώσεις σε παλαιότερες εποχές μέχρι τον Α Παγκόσμιο πόλεμο, όπου μετά τον Β Παγκόσμιο πόλεμο άρχισε να φθείρεται. Εις τις μέρες μας η Πρωτομαγιά με το μάζεμα των λουλουδιών για το πρωτομαγιάτικο στεφάνι, ενισχύει τις σχέσεις του ανθρώπου με την φύση, από την οποία οι περισσότεροι έχουμε απομακρυνθεί, ζώντας στις πόλεις. Αλλά τις μέρες αυτές έχουμε καθιερώσει τα στεφάνια από λουλούδια του αγρού ή των κήπων, που τα τοποθετούμε για τις μέρες στην κύρια είσοδο των σπιτιών μας. Ο Μιχάλης Τιβέριος μας λέγει ότι δύσκολα μπορεί, πια, να ανιχνευτεί συμβολισμός στο σημερινό πρωτομαγιάτικο στεφάνι, αφού για τους περισσότερους δεν αποτελεί, τίποτα περισσότερο από μια όμορφη και μυρωδάτη σύνθεση λουλουδιών, χωρίς να παραπέμπει σε συσχετισμούς σύμφωνα με τους οποίους μας «χαρίζει» ως ενοίκους του σπιτιού υγεία, καλή τύχη, ειρήνη, ευτυχία και ευφορία. [www.visaltis.blogspot.com].

Χριστιανική ιστορία

Ο Βλάχικος γάμος των Θηβών

  Ο Βλάχικος γάμος εις την Θήβα τις τις αναφέρει ο συγγραφέας – δικηγόρος – τέως βουλευτής – υπουργός Γ. Κ. Κατσιμπάρδης εις την Λαγραφική του μελέτη με τον τίτλο «Βλάχοι και Βάκχοι στη Θήβα», 1977. Δεν είναι τίποτε άλλο από επιβίωση της αρχαίας εορτής των Ανθεστηρίων όπως εγένετο κυρίως μέχρι τον 1^οΠαγκόσμιο πόλεμο. Αναφέρω χαρακτηριστικά τα πιο ουσιώδη στοιχεία τα οποία ευρίσκονται εις τις σελίδες 22-24 του έργο του.

  Ο ανωτέρω συγγραφέας μας λέγει ότι όλα τα στοιχεία τις επιβιώσεως των ανθεστηρίων τα τα συνάντησε όταν από ένα διαγωνισμό σατυρικών παραστάσεων είδε μια περίφημη περιγραφή του Χρ. Λιόπη τις σκηνής του «πεθαμένου» πως εγένετο ο Βλάχικος χορός στην Θήβα μέχρι τον 1^ο Παγκόσμιο πόλεμο.

 Εις τον βλάχικο γάμο εγένετο διαγωνισμός σατυρικών αρμάτων της εορτής της οποίας χαρακτηριστικό της ήτο ότι είχε ασταμάτητη οινοποσία με την συμμετοχή όλου του λαϊκού στοιχείου και των δυο φύλλων όπως ακόμη και των μικρών παιδιών, τα οποία ήσαν ντυμένα βλαχόπουλα.

 Οι εκδηλώσεις γύρω από την είσοδο της πομπής από την εξοχική καταπράσινη περιοχή της αρχαίας Δίρκης (είναι η σημερινή Αγιατριάδα) ώστε να μεταφέρει την είδηση του ερχομού της ανοίξεως [Στην ελληνική μυθολογία η Δίρκη ήτο σύζυγος του Λύκου, ο οποίος ήτο  βασιλέας των Θηβών. Η Δίρκη και ο σύζυγός της κατεδίωξαν την ανηψιά τους Αντιόπη, επειδή είχε μείνει έγκυος εκτός γάμου, και την βασάνισαν. Υπεύθυνος για την εγκυμοσύνη ήτο ο Δίας ο  πατέρας των θεών, όπου βοηθώντας την ο Δίας γέννησε τα δυο παιδιά του η Αντιόπη εντός μιας σπηλιάς, όταν αυτά δε μεγάλωσαν τιμώρησαν σκληρά την Δίρκη και τον Λύκο.

  Σύμφωνα με την χαμένη τραγωδία του Ευριπίδου «Αντιόπη», σκότωσαν την Δίρκη δένοντάς την εις τα κέρατα ενός ταύρου. Μετά, εγκαταστάθηκαν εις την Θήβα και έγιναν θρυλικοί ήρωες της Βοιωτίας – αναφορά στην Δίρκη έχει και ο Ευριπίδης εις το έργο του «Βάκχαι», όπου κατά την 1^η στροφή του χορού, κατά την στιγμή όπου ο Πενθέας έχει αιχμαλωτήσει τον Διόνυσο και τον οδηγεί στην φυλακή].  

 Επόμενο στοιχείο είναι ο ποιμενικός γάμος του Βλάχου γαμπρού με τις συμβολικές και σατυρικές εκδηλώσεις που λαμβάνουν μέρος πριν τον γάμο και μετά την πραγματοποίηση αυτού.

  Η όλη εκδήλωση ουσιασικά κλείνει με τον παραστατικό χορό του «πεθαμένου» όπου τονίζεται η πίστη σε τέτοιες λαϊκές εορτές πρέπει «να καλούνται και να συμμετέχουν ακόμη και οι νεκροί της κοινότητος».   

Η φωτογραφία προέχρεται από την ακόλουθο ιστοσελίδα όπου γίνεται αναφορά εις το βιβλίο του συγγραφέως Γ.Κ Κατσιμπάδρη με τον τίτλο «Βλάχοι και Βάκχοι στη Θήβα» με τον τίτλο Βλάχικος γάμος τα Ανθεστήρια της Θήβας :http://blogs.sch.gr/infocentre/2008/02/28/%CE%B2%CE%BB%CE%AC%CF%87%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%82-%CE%B3%CE%AC%CE%BC%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%B1-%C2%AB%CE%B1%CE%BD%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B9%CE%B1%C2%BB-%CF%84%CE%B7%CF%82- ]
Τα αντίστοιχα στοιχεία των Ανθεστηρίων αναφέρονται εις την πρώτη εορτή του Μηνός Μαΐου με την ονομασία : Η εορτή των Ανθεστηρίων και του πρωτομαγιάτικου στεφανιού (βλέπε ανωτέρω).

 Πηγή : υπό του εκδόσεως βιβλίου του Ομήρου Ερμείδη το καλοκαιρι του 2014 εκ του εκδοτικού "Ελεύθερη Σκέφ"

Πηγη"Πυρφορος Ελλην